Een georganiseerde en tegelijkertijd wilde en kleurrijke bloemenzee, die wordt begrensd door een strak gazon. Het zijn de meest in het oog springende elementen van de natuurlijke tuin van museum Voorlinden in Wassenaar, die is ontworpen door de beroemde landschapsarchitect Piet Oudolf. De tuin is zowel van buitenaf als binnenuit te bewonderen en vormt een aangenaam samenspel tussen kunst, architectuur en natuur.
Museum Voorlinden en de bijbehorende Piet Oudolf-tuin zijn onderdeel van het 40 hectare tellende landgoed Voorlinden, dat aan de rand van de Wassenaarse duinen ligt en wordt gekenmerkt door bos, waterpartijen en weide. Het strakke, eigentijdse museumgebouw biedt onderdak aan een uitgebreide collectie moderne en hedendaagse kunst. Het museum is een oase van rust in de drukke Randstad, waarbij de totaalbelevenis van kunst, architectuur en natuur centraal staat. Tegenover het museum ligt een monumentaal landhuis dat in 1912 is gebouwd als woonhuis. De begane grond wordt tegenwoordig gebruikt als museumrestaurant.
Internationale bekendheid
De tuin rondom het museum is ontworpen door de internationaal gerenommeerde tuinarchitect Piet Oudolf (1944). Piet begint zijn carrière in Haarlem, maar verhuist in 1982 samen met zijn vrouw Anja naar het Gelderse Hummelo. Hier hebben ze de ruimte om bij een oude boerderij hun eigen kwekerij te beginnen en te experimenteren met soorten. Waar de kwekerij vooral het domein van Anja wordt, legt Piet zich steeds meer toe op het ontwerpen van tuinen. Dit levert hem met name in het buitenland veel bekendheid op. Zo oogstte hij veel lof met zijn ontwerp voor de High Line in New York, de Gardens of Remembrance in New York – ter nagedachtenis aan 9/11 – en het Millennium Park in Chicago. In Nederland ontwierp hij tuinen voor onder andere De Vlinderhof in Utrecht en de Ichtushof in Rotterdam. Piet ontving diverse prijzen en onderscheidingen voor zijn werk.
Natuur grootste inspiratie
Toen museum Voorlinden een boek kreeg van galerie Hauser & Wirth uit het Engelse Somerset, waarvoor Piet de tuin had ontworpen, was het museum ervan overtuigd dat Piet ook hun museumtuin moest ontwerpen. Piet was op zijn beurt gecharmeerd van de museumcollectie en het landschap op Voorlinden, waarop de samenwerking een feit was. Voor Piet draait het bij het ontwerpen van een tuin om goed kijken, waarbij de natuur zijn grootste inspiratiebron is. Hij wil de natuur niet kopiëren, maar juist de emotie ervan nabootsen en opnieuw creëren. Daarbij kijkt hij vooral naar de structuren, vormen en patronen van planten. Ook zorgt hij voor meer waardering voor de levenscyclus van planten. Zo laat hij bloeiende vaste planten door alle seizoenen staan, waardoor hij mensen laat genieten van de schoonheid van bijvoorbeeld een uitgebloeide bloemknop. Daarmee heeft Piet de manier waarop we naar planten en tuinen kijken veranderd. Met deze filosofie maakt hij vanaf de jaren tachtig onderdeel uit van een vernieuwende stroming: The Dutch Wave.
Weelderige kleurenzee
In Wassenaar heeft dit geresulteerd in een tuin van 2.000 m2 met zo’n vijftig soorten vaste planten en siergrassen. De tuin bloeit drie seizoenen en is het hele jaar door interessant door de diverse plantvormen en -structuren. Robin Brabers, hoofd tuinman op het landgoed, licht toe dat de tuin door de combinatie van de grote groepen vaste planten en solitaire beplanting wild, maar tegelijkertijd ook gestructureerd oogt. “Piet werkt met vaste combinaties die herhaaldelijk terugkomen. Zo staan kruisdistels altijd samen met bergsteentijm, wat een bepaald ritme geeft aan het ontwerp. Ook werkt hij met golvende hoogteverschillen en bovendien volgen de plantgroepen elkaar in bloei op.” Samen met de diversiteit aan soorten zorgen deze combinaties voor een zachte losheid, die onze blik langzaam over de tuin doet dansen. In het voorjaar en aan het begin van de zomer kleurt de tuin paars, blauw en wit door soorten als iris, stermaagdenpalm en salie. In combinatie met het versgroene blad van de overige groepen vaste planten en verwilderde bollen, geeft dit volgens Robin een prachtig beeld. In de zomer gaat de tuin over in een weelderige kleurenzee die veel bijen en vlinders aantrekt. De grassen zorgen ervoor dat alle planten samen een geheel vormen en tegelijkertijd een verbinding vormen met de omgeving. Met name het silhouet van die grassen speelt in de herfst en winter een belangrijke rol.
Ieder jaar mooier
Robin voelt zich vereerd dat hij samen met een geweldig team jaarlijks weer het hoogst haalbare uit de tuin mag halen. “De tuin staat er ieder jaar weer mooier bij. We krijgen eigenlijk alleen maar fantastische reacties”, vertelt hij met gepaste trots. “De tuin omarmt het museum en versterkt het concept van kunst, architectuur en natuur. Daarnaast verbindt de tuin het museum met de omliggende natuur.” Ook de bezoekers is dat niet ontgaan. “Het is bijzonder om te zien hoeveel mensen jaarlijks weer de moeite nemen om de bloementuin te bezoeken. Het komt vaak voor dat mensen die voor het museum komen, door de fleurige entree de tuin worden ingezogen. Een mooier compliment kun je niet krijgen!”
Summary
Colorful museum garden, beautiful every season
An organized and at the same time wild and colorful sea of flowers, which is bordered by a neat lawn. They are the most eye-catching elements of the natural garden of museum Voorlinden in Wassenaar, which was designed by the famous landscape architect Piet Oudolf. Nature is Piet’s greatest source of inspiration when designing. He mainly looks at the structures, shapes and patterns of plants. It also ensures greater appreciation for the life cycle of plants. With this philosophy, he has been part of an innovative movement since the eighties: The Dutch Wave. It has brought him a lot of (inter)national fame and Piet has received various prizes for his work. In Wassenaar, this has resulted in a garden of 2,000 m² with about fifty species of perennials and ornamental grasses. The garden blooms for three seasons and is interesting all year round due to the various plant shapes and structures. Gardener Robin Brabers says that Piet works with fixed combinations that recur repeatedly, which gives a certain rhythm to the design. In spring the garden turns purple, blue and white; in summer it turns into a lush sea of color that attracts many bees and butterflies. According to Robin, the garden looks better every year and they get nothing but fantastic reactions. “The garden embraces the museum and reinforces the concept of art, architecture and nature. It often happens that people who come to visit the museum are sucked into the garden by the colorful entrance. You can’t get a nicer compliment!”
