Na een valwind, enkele jaren terug, verdwenen er 35 bomen uit deze bostuin. De wens van de eigenaren was om een geheel nieuwe bostuin te creëren met centraal een grote natuurlijke vijver. Rob Mocking ging er mee aan de slag. “Het meest ingewikkelde hier was het voor Nederland ongebruikelijke hoogteverschil van zo’n 2,5 meter.”
Tijdens noodweer op een broeierige zomerdag in 2021 veroorzaakte een valwind veel schade in Leersum. Mensen raakten gewond en gebouwen beschadigd, een groot aantal bomen werd ontworteld. De eigenaren van dit perceel hadden een bostuin waarin maar liefst 35 bomen tegen de vlakte gingen. Aan Rob Mocking van Mocking Hoveniers – lid van Dutch Quality Gardens – de vraag om een nieuw ontwerp te maken. De wens was wederom een bostuin met daarin centraal een natuurlijke vijver plus aansluitende veranda. “Voordat wij arriveerden hadden boomverzorgers de overgebleven bomen al onder handen genomen, slechte bomen waren gerooid en goede opgesnoeid. Zo kon ik starten vanuit een opgeruimd, braak liggend perceel.”
De tuin bestaat uit twee delen; een brede zijtuin van circa 150 m² en een vierkante achtertuin van ongeveer 25 x 25 m². Belangrijkste aandachtspunt was het voor Nederland extreme hoogteverschil; tussen voor- en achtergrens en rechter- en linkergrens heeft het perceel een verval van 2,5 meter. Rob tekende eerst een 2D-ontwerp om daarmee een goed idee te geven van de toekomstige tuin. Om te laten ‘voelen’ hoe hoog de beplanting wordt, hoe de buitenruimte aanvoelt en wat goede verlichting doet wanneer het donker is, volgde een speciale 3D-presentatie. “Daarbij loop je als het ware zelf door de tuin, overdag én tijdens de donkere uren.” Met name in dit geval was die 3D-presentatie buitengewoon handig. “De hier aanwezige hoogteverschillen kon ik zo goed in beeld brengen.”
Betontegels als traptreden
In de achtertuin ligt de vijver centraal, bestaande uit twee compartimenten. De uitstraling is natuurlijk, echter het geheel is ingepakt met strakke lijnen. Vanuit de smalle, linker zijtuin loopt een pad tussen zijgevel en smalle plantstrook recht de achtertuin in. “Van robuuste Schellevis betontegels, 1 x 2 meter. Een statement.” Eenmaal in de achtertuin ligt rechts van dat pad de vijver, links het op het zuiden gerichte tuinpaviljoen. Aan het einde is er een trap van dezelfde tegels, hier begint de ‘afdaling’.
Parallel met de achtergevel loopt een tweede hoofdpad, van dezelfde tegels en met twee trapdelen. Op het einde rechts leidt een andere trap weer omhoog richting de brede, rechter zijtuin met leefterras en verhoogde plantenbakken. “Beide lijnen corresponderen met het strakke ontwerp van de bungalow en de inrichting daarvan. Verder de tuin in neemt de natuurlijke vormgeving het over.”
Bij beide paden wordt de lijn van betontegels kort onderbroken, bij het eerste pad is er een klein deel opgevuld met klinkers, bij het tweede pad is er twee keer een onderbreking met split. Tussen de uiteinden van de twee paden slingert een pad van houtsnippers door het achterin gelegen bosdeel.
In de haakse hoek van de twee paden ligt de vijver, frontaal voor de veranda waar gezeten en gegeten wordt. “Vanaf deze hoger gelegen plek kijk je goed het water in, je ziet de vissen, salamanders en ringslangen zwemmen!” Rondom de vijver veel natuurlijk ogende en in bloeitijd wisselende planten. Er is in het bijzonder gelet op afwisseling in bladvorm, denk daarbij aan varens en grassen waarvan er ook in het bosdeel groeien. “Zo sluit alles goed op elkaar aan.”
Ook vanuit de woning is er goed zicht op de twee vijverdelen. Het grote deel ligt pal voor het vierkante slaapkamerraam en vanuit een lange gang in de woning met op het einde een smal raam is er zicht op het kleine deel. “Vanuit die gang loop je als het ware zo de tuin in richting het beeld dat in de vijver staat.”
De twee vijverdelen zijn gescheiden door een lijn van ronde staptegels. Ze lijken te zweven, echter ze zijn geplaatst op een smalle dijk, elke tegel rust op een betonblok. Achter de vijver dalen de staptegels af in de beplanting, met het hoogteverschil mee. Zo speelt deze lijn zeker een rol binnen het ontwerp, de staptegels vormen een mooie route door de tuin. “Ze halen de vijver ook dichtbij, bijna tastbaar, wat ook weer handig is voor het onderhoud.” De staptegels zijn van Creastone, ze zijn hol en daardoor makkelijk plaatsbaar over de fundering.
Een opvallend detail in deze tuin zijn de vier in elkaar overlopende waterschalen in de hoek van de vijver, op een belangrijk zichtpunt bij de veranda. Een pomp houdt het water stromend. Ook deze schalen zijn van Creastone, zelfde materiaal, zelfde kleur. “Vanwege het hoogteverschil waren ze hier eenvoudig te plaatsen en zo hebben we dat hoogteverschil op een zo mooi mogelijk manier benut.” Al dat water geeft de tuin volgens Rob iets extra’s. “Het leeft, weerspiegelt, kabbelt, geeft geluid en trekt vogels en insecten aan.”
Bescheiden verlicht
Dan is er nog het vele groen. Een deel bestaat uit groenblijvende planten, vooral bij de hagen (van laurier, klimop en de zomerbloeiende en sterk geurende Toscaanse jasmijn) en de bodembedekkers. Denk bij die bodembedekkers aan schoenlappersplant, wolfsmelk en uiteraard diverse grassen en varens. In de winter is er bloei van Helleborus (kerstroos), in het voorjaar vallen de vele Rhododendron in het bosdeel op, plus bij de bomen de bloei van krentenboom, Cornus controversa ‘Pagoda’ en de sierkers Prunus x yedoensis.
Gedurende de zomer bloeit er het meest en in de herfst vallen de verkleurende bladeren op van o.a. de eerdergenoemde krentenboom, Cornus en Prunus, maar ook van Parrotia persica en de tussen de Rhododendron groeiende eikenbladhortensia’s. Bij de herfstverkleurende bomen draait het om Quercus palustris (eik), Acer rubrum ‘Brandywine’ en Acer platanoides ‘Farlake’s Green’ (beide esdoorn). “Een Indian Summer van bescheiden opvang.” Andere aangeplante bomen zijn vier Carpinus betulus (haagbeuk) en drie Robinia pseudoacacia ‘Bessoniana’ (schijnacacia). Met al die bomen is de cirkel weer rond, want hiermee bracht Rob de bossfeer terug die door de valwind verloren was gegaan. “We wilden geen strak gemaaide gazontuin, dat is onze stijl niet. We wilden juist een natuurlijk ogende tuin”, legt de tuineigenaar in een filmpje op de website van Mocking uit. Die missie lijkt volledig geslaagd. Mede ook omdat verlichting slechts op bescheiden schaal is toegepast. Rob: “Functioneel bij de traptreden en sfeervol bij vijver en veranda. Verder niets, om de natuur niet te storen.”
mockinghoveniers.nl
dutchqualitygardens.nl
Summary
Resurrected after the storm
After a heavy storm, 35 trees disappeared from this forest garden. The owners wanted a new woodland garden with a natural pond in the center. Rob Mocking from Mocking Hoveniers – member of Dutch Quality Gardens – started working on it. The centrally located pond looks natural, but is wrapped in sleek lines. Parallel to the side facade, a path goes straight into the backyard, ending in a staircase, and a second main path runs parallel to the rear facade with two staircase sections. At the end on the right, another staircase leads to the wide side garden with living terrace and planters. “Further into the garden, the natural design takes over.” The pond is located at the perpendicular corner of the two paths, clearly visible from the veranda. Lots of natural-looking plants around that vary in flowering time. There is also a good view of the two pond parts from the house. The large part is located right in front of the square bedroom window and from a long corridor in the house with a narrow window at the end there is a view of the small part. “From that corridor you can, as it were, walk straight into the garden towards the lower pond.” A line of round Creastone stepping stones separates the two pond parts. They appear to float, but they are placed on a narrow dike. Behind the pond, the stepping stones descend into the varied planting of the adjacent forest section. Here are many different new trees with spring flowering and/or autumn colour. With all these trees, Rob brought back the forest atmosphere that was lost due to the storm.
